Loạn cảm đau là gì? 6 nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị loạn cảm đau

Cảm giác đau là một trong những cơ chế phản xạ của cơ thể, triệu chứng đau xuất hiện báo hiệu cơ thể đang gặp một điều gì có thể gây hại. Đau là cơ chế bảo vệ cơ thể, tuy nhiên ở một số người mắc chứng loạn cảm đau, họ luôn cảm thấy rất đau dù không có tác động nguy hiểm nào đến từ bên ngoài.

Đau dự báo nguy cơ và tổn thương mà con người đang gặp phải. Nhưng ở những người bị loại cảm đau, dù chỉ có sợi lông chạm vào da của họ, họ cũng cảm thấy rất đau. Triệu chứng dễ nhận biết nhất của loạn cảm đau chính là bệnh nhân luôn cảm nhận được cảm giác đau từ những tác nhân kích thích không gây đau. Vậy nguyên nhân gì dẫn đến loạn cảm đau? Tìm hiểu về chứng “Loạn cảm đau” trong bài viết này nhé

Loạn cảm đau là gì?

“Loạn cảm đau” là một thuật ngữ y học dùng để mô tả một trạng thái cảm giác đau không có nguyên nhân rõ ràng hoặc không phản ánh đúng mức độ của tổn thương hoặc bệnh lý cụ thể. Điều này có thể xảy ra khi cơ thể gửi các tín hiệu đau đến não mà không có sự kích thích ngoại lực từ một vùng tổn thương hoặc bệnh lý.

Trong một số trường hợp, loạn cảm đau có thể xuất phát từ các vấn đề về hệ thần kinh, bao gồm các bệnh lý như đau thần kinh toàn thân, đau thần kinh ngoại biên, hoặc các vấn đề tâm lý như lo âu hoặc trầm cảm. Cũng có thể xuất phát từ các bệnh lý về hệ cơ bắp như hội chứng fibromyalgia.

Một số người có thể trải qua loạn cảm đau trong thời gian ngắn do một tình huống căng thẳng hoặc căng thẳng tinh thần, trong khi người khác có thể chịu đựng nó như một triệu chứng kéo dài và gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Việc chẩn đoán và điều trị loạn cảm đau thường đòi hỏi sự hợp tác giữa bác sĩ chuyên khoa và các chuyên gia tâm lý hoặc thần kinh. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng phương pháp điều trị đa chiều như thuốc giảm đau, tập thể dục, liệu pháp vật lý, liệu pháp hành vi và tâm lý, và các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền và yoga.

Loạn cảm đau thường được chia thành ba nhóm chính dựa trên nguyên nhân gây ra nó và cách triển khai triệu chứng. Các nhóm chính này bao gồm:

1. Loạn cảm đau nguyên phát (Primary Somatic Symptom Disorder): Đây là loại loạn cảm đau mà không có nguyên nhân y tế rõ ràng nào được xác định. Người mắc loại này có thể trải qua triệu chứng đau mà không có bất kỳ tổn thương hoặc bệnh lý cụ thể nào được phát hiện. Triệu chứng có thể gây ra sự khó chịu hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
2. Loạn cảm đau liên quan đến tâm lý (Pain Disorder Associated with Psychological Factors): Loại này xuất phát từ một tình trạng tâm lý như lo lắng, trầm cảm hoặc căng thẳng mà có thể gây ra hoặc tăng cường triệu chứng đau. Tâm trạng không ổn định hoặc các vấn đề tâm lý khác có thể góp phần vào việc loại này phát triển.
3. Loạn cảm đau liên quan đến các yếu tố y tế khác (Pain Disorder Associated with Both Psychological Factors and a General Medical Condition): Loại này bao gồm cả các yếu tố về sức khỏe cũng như tâm lý đồng thời góp phần vào triệu chứng đau. Có thể có một tình trạng y tế cụ thể hoặc bệnh lý nhưng các triệu chứng đau vẫn không phản ánh đúng sự nghiêm trọng của vấn đề.

Nguyên nhân gây loạn cảm đau là gì?

Nguyên nhân gây loạn cảm đau có thể rất đa dạng và phức tạp, thường là kết quả của sự kết hợp giữa yếu tố vật lý và tâm lý. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra loạn cảm đau:

Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, lo lắng, trầm cảm, căng thẳng tinh thần và các vấn đề tâm lý khác có thể góp phần vào việc phát triển loạn cảm đau. Cơ chế này thường liên quan đến việc tâm trạng không ổn định ảnh hưởng đến cách cơ thể xử lý và phản ứng với đau.
Kinh nghiệm đau trước đó: Những trải nghiệm đau trong quá khứ, đặc biệt là những trải nghiệm đau mà không có nguyên nhân rõ ràng, có thể tạo ra một mẫu lập lại cho việc cảm nhận và đáp ứng với đau trong tương lai.
Yếu tố về hệ thần kinh: Sự cảm nhận đau có thể bị ảnh hưởng bởi các vấn đề về hệ thần kinh, bao gồm các vấn đề về cơ chế phản ứng đau, vi khuẩn hoặc tăng cường của đường dây thần kinh.
Các yếu tố về sức khỏe: Một số bệnh lý hoặc vấn đề y tế khác như viêm, tổn thương hoặc bệnh lý hệ thống có thể góp phần vào việc phát triển loạn cảm đau.
Yếu tố di truyền: Một số người có xu hướng di truyền đặc điểm dễ cảm giác đau hoặc có khả năng phát triển các vấn đề về đau không cụ thể.
Trauma hoặc sự căng thẳng: Các vấn đề về sức khỏe về traum hoặc căng thẳng cũng có thể gây ra loạn cảm đau. Trauma cả thể chấn thương cơ bắp, xương khớp hoặc tâm trí, trong khi căng thẳng liên quan đến việc tăng cường cảm giác đau.

Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, loạn cảm đau có thể phát triển từ một hoặc một số yếu tố trên. Để điều trị hiệu quả loạn cảm đau, quan trọng để xác định và giải quyết cả các yếu tố vật lý và tâm lý.

Triệu chứng và dấu hiệu của loạn cảm đau

Một trong những cơ chế điển hình bảo vệ cơ thể là cảm giác đau, đau báo hiệu những nguy hiểm mà con người đang gặp phải. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân bị loạn cảm đau, dù không có tác nhân hoặc kích thích nào gây đau, họ vẫn có cảm giác đau, ví dụ như dùng tóc hoặc lông lướt trên da của họ.

Dấu hiệu dễ nhận dạng nhất của người bị loạn cảm đau là cảm giác đau xuất hiện khi có những kích thích không gây đau tác động đến cơ thể. Triệu chứng này có thể biến đổi từ nhẹ đến nặng hoặc mức độ nghiêm trọng hơn. Cảm giác đau của mỗi người bệnh cũng khác nhau, một số người cảm thấy đau như bỏng rát, trong khi đó những người khác lại thấy đau nhức như kim chích hoặc đau như bị người khác siết mạnh.

Hội chứng loạn cảm đau không chỉ gây ra những đau đớn trên người bệnh nhân mà nó còn khiến các hoạt động thường ngày bị rối loạn, khiến cho chất lượng cuộc sống của bệnh nhân bị suy giảm. Loạn cảm đau nếu không được điều trị, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng khác như: Lo âu, lo lắng, mệt mỏi, stress, rối loạn giấc ngủ hay thậm trí là mắc bệnh trầm cảm…

Phương pháp điều trị loạn cảm đau

Phương pháp điều trị loạn cảm đau thường tập trung vào việc giảm triệu chứng đau và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Điều trị thường là một quá trình kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau và có thể bao gồm:

Thuốc giảm đau: Sử dụng các loại thuốc như paracetamol, NSAIDs (ví dụ như ibuprofen hoặc naproxen), hoặc các thuốc đặc biệt được chỉ định cho việc điều trị đau mạn tính.

Thuốc chống trầm cảm hoặc lo âu: Nếu loạn cảm đau được liên kết với các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc lo âu, thuốc chống trầm cảm hoặc lo âu có thể được sử dụng để giúp cải thiện tâm trạng và giảm đau.
Thuốc an thần: Các loại thuốc như gabapentin hoặc pregabalin có thể được sử dụng để giảm cảm giác đau và các triệu chứng khác liên quan đến loạn cảm đau.
Liệu pháp vật lý: Các phương pháp như vận động học, vật lý trị liệu, và các biện pháp giảm căng thẳng có thể giúp cải thiện khả năng vận động và giảm đau.
Liệu pháp tâm lý: Các phương pháp như liệu pháp hành vi-công nghệ (CBT), thư giãn sâu, và các kỹ thuật giảm căng thẳng khác có thể giúp người bệnh học cách quản lý và giảm cảm giác đau.
Hỗ trợ tâm lý và xã hội: Hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và các nhóm hỗ trợ cũng như tư vấn tâm lý có thể giúp người bệnh cảm thấy được hỗ trợ và hiểu biết.
Thay đổi lối sống và hoạt động: Thực hiện các biện pháp như tập thể dục đều đặn, duy trì một chế độ ăn cân đối và điều chỉnh hoạt động hàng ngày có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm triệu chứng đau.
Quản lý stress: Học cách quản lý stress và căng thẳng thông qua các phương pháp như thiền, yoga, hay tham gia các hoạt động giải trí có thể giúp giảm đau và cải thiện tâm trạng.

Mỗi người có thể phản ứng khác nhau với các phương pháp điều trị, và thường cần thử nghiệm và điều chỉnh các phương pháp khác nhau để tìm ra phương pháp hiệu quả nhất cho mình. Điều quan trọng là tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế và tâm lý để đảm bảo điều trị được tiến hành một cách an toàn và hiệu quả.