Gây tê là quá trình làm mất cảm giác đau hoặc cảm giác khác trong một phần hoặc toàn bộ cơ thể bằng cách sử dụng các chất hóa học được gọi là thuốc gây tê. Thuốc gây tê có thể được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau, bao gồm điều trị đau trong phẫu thuật hoặc quá trình điều trị đau tại các phòng mạch. Các phương pháp gây tê thường được thực hiện bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm, chẳng hạn như bác sĩ gây mê hoặc bác sĩ y khoa.

Phân loại phương pháp gây tê

Gây tê được chia thành hai phương pháp: Gây tê vùng và gây tê tại chỗ, cụ thể:

          Gây tê vùng (Regional Anesthesia)

Gây tê vùng thường được áp dụng cho các bộ phận lớn của cơ thể như cánh tay, chân, hoặc dưới thắt lưng. Trong quá trình thực hiện thủ thuật hoặc tiêm thuốc an thần, bệnh nhân duy trì tình trạng tỉnh táo. Điều này thường được áp dụng trong quá trình sinh nở, phẫu thuật lấy thai, hoặc các ca tiểu phẫu khác.

Để thực hiện gây tê vùng, thuốc tê được tiêm vào các vị trí cụ thể để tác động lên các dây thần kinh, gây tê ở phạm vi dưới vùng tiêm. Trong trường hợp phẫu thuật với tay, thuốc gây tê có thể làm lan tỏa toàn bộ cánh tay hoặc chỉ ở phạm vi bàn tay của bệnh nhân.

Gây tê vùng bao gồm các phương pháp sau đây:

• Gây tê đám rối thần kinh ở cánh tay bằng cách áp dụng thuốc tê trực tiếp vào khu vực này để giảm cảm giác đau.
• Gây tê ở ngoài màng cứng bằng cách tiêm thuốc tê vào khoang ngoài màng cứng để làm tê các rễ thần kinh. Vị trí tiêm phụ thuộc vào khu vực phẫu thuật, có thể là ở đoạn ngực, thắt lưng hoặc khu vực xương cùng.
• Gây tê tủy sống, bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê vào khoang dưới nhện, sử dụng thuốc hòa tan trong dịch não tủy để làm tê các khoang tủy ở vùng thắt lưng và rễ thần kinh.
• Gây tê tĩnh mạch bằng cách tiêm thuốc tê vào tĩnh mạch của một chi để chuẩn bị cho ca mổ. Sau đó, sử dụng garô để ngăn thuốc tê lan tỏa sang các vùng khác. Thuốc tê sẽ theo dòng tĩnh mạch, giảm cảm giác đau của các dây thần kinh trong khu vực chi bị tê.
• Gây tê tại chỗ (Local Anesthesia)

  Gây tê tại chỗ thường được sử dụng trong các phẫu thuật nhỏ như điều trị vết thương nhỏ, nhỏ gọn, và ở các vùng ngoài da như da đầu, ngón tay, hoặc ngón chân. Thời gian phẫu thuật là ngắn, cho phép bệnh nhân rời khỏi bệnh viện ngay trong ngày.

  Quá trình gây tê tại chỗ bao gồm việc áp dụng thuốc tê dưới dạng kem, xịt, hoặc tiêm trực tiếp vào vùng cần thực hiện phẫu thuật. Nếu bệnh nhân vẫn cảm nhận được đau, bác sĩ có thể thêm liều tiêm hoặc áp dụng thêm thuốc để đảm bảo vùng đó đã được gây tê hoàn toàn.Gây tê hoạt động như thế nào?

  Gây tê vùng ngăn chặn tín hiệu đau từ một bộ phận cụ thể của cơ thể truyền đến não. Cảm giác đau và các thông điệp khác truyền qua hệ thần kinh dưới dạng xung điện. Thuốc gây tê vùng hoạt động bằng cách thiết lập một rào cản điện. Chúng liên kết với các protein trong màng tế bào thần kinh để cho các hạt mang điện ra vào và khóa các hạt mang điện dương.

  Thông thường, khi não nhận tín hiệu, nó là một sự hỗn loạn khi các phần khác nhau của não truyền thông với nhau. Điều này giúp chúng ta tỉnh táo và nhạy bén với môi trường xung quanh.

  Tuy nhiên, khi chúng ta được gây mê, các tín hiệu này trở nên có tổ chức hơn, ngăn chặn sự kết nối giữa các phần khác nhau của não. Do đó, người phẫu thuật không còn cảm nhận đau trong quá trình phẫu thuật.

Khi nào nên chọn thực hiện gây tê?

 

Dựa trên tình hình sức khỏe hiện tại và các vấn đề như tiền sử bệnh, yếu tố dị ứng, hay tình trạng nghiện rượu, thuốc lá, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về phương pháp gây mê phù hợp cho bệnh nhân.

Quyết định của bác sĩ về loại gây tê sẽ dựa trên các yếu tố như tiền sử bênh, kết quả kiểm tra lâm sàng, phạm vi cắt bỏ, và vị trí trên cơ thể như đầu, cổ, ngực, bụng, tay chân. Ngoài ra, họ cũng sẽ cân nhắc đến các loại phẫu thuật như lấy thai, thẩm mỹ, hoặc loại bỏ khối u.

Cuối cùng, thời gian dự kiến của cuộc phẫu thuật, phương pháp nội soi hoặc mở, và tư thế của bệnh nhân sẽ là các yếu tố ảnh hưởng cuối cùng đến quyết định sử dụng gây tê!

Quy trình thực hiện gây tê

Quy trình gây tê cho các phẫu thuật nhỏ như nhổ răng khôn, đốt bỏ nốt ruồi, mụn cóc, hoặc khâu vết thương nhỏ. Nhưng đối với các thủ thuật gây tê ngoài màng cứng hoặc gây tê tủy sống, quá trình này cần được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng.

Trước khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ thăm khám người bệnh và giải thích quy trình gây tê, hướng dẫn họ hợp tác trong quá trình này. Sau đó, bác sĩ sẽ vệ sinh khu vực được gây tê và hướng dẫn người bệnh yên tâm, thậm chí có thể đề xuất họ an thần vào tối trước phẫu thuật (nếu cần).

Những điều cần biết trước khi thực hiện gây tê

Thời gian hồi phục sau khi tiến hành gây tê tại chỗ thường ngắn hơn so với việc sử dụng phương pháp gây mê toàn thân.

Tuy nhiên, để chuẩn bị cho quá trình gây tê, bệnh nhân cần thực hiện một số biện pháp đơn giản như sau:

• Không ăn hoặc uống trước thời điểm thủ thuật;
• Tránh rượu và thuốc lá ít nhất 24 giờ trước đó
• Không trang điểm nếu phẫu thuật liên quan đến khuôn mặt;
• Tháo đồ trang sức ra khỏi khu vực phẫu thuật.

Biến chứng và rủi ro có thể gặp phải khi gây tê

 

Gây tê là một thủ tục y tế phổ biến được sử dụng để giảm đau hoặc tê liệt một phần của cơ thể hoặc toàn bộ cơ thể. Tuy nhiên, như mọi thủ tục y tế khác, gây tê cũng có thể gây ra một số biến chứng và rủi ro. Dưới đây là một số biến chứng và rủi ro phổ biến khi thực hiện gây tê:

Đau hoặc khó chịu

Trong một số trường hợp, quá trình gây tê có thể gây ra cảm giác đau hoặc khó chịu, đặc biệt là khi kim tiêm được chọc vào.

Tê liệt tạm thời hoặc vĩnh viễn

Mặc dù hiếm, nhưng trong một số trường hợp, gây tê có thể dẫn đến tê liệt tạm thời hoặc vĩnh viễn của một phần cơ thể. Điều này thường xảy ra khi dây thần kinh bị tổn thương trong quá trình gây tê.

Phản ứng dị ứng

Một số người có thể phản ứng dị ứng với thuốc gây tê, dẫn đến các triệu chứng như phát ban, ngứa hoặc khó thở. Trong trường hợp nặng, phản ứng dị ứng có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng (anaphylaxis) đe dọa tính mạng.

Chấn thương cột sống

Trong các thủ tục gây tê cột sống, có nguy cơ gây ra chấn thương cho cột sống nếu kim tiêm được đặt không chính xác.

Nhiễm trùng

Mặc dù hiếm, nhưng có thể xảy ra nhiễm trùng tại điểm tiêm, đặc biệt là nếu vùng da không được làm sạch và khử trùng đúng cách trước khi tiêm.

Chảy máu

Một số người có thể gặp phải vấn đề về chảy máu tại điểm tiêm sau khi gây tê.

Rối loạn nhịp tim

Thuốc gây tê có thể ảnh hưởng đến nhịp tim của một số người, đặc biệt là những người có tiền sử về vấn đề tim mạch.

Thất bại gây tê

Trong một số trường hợp, gây tê có thể không hiệu quả, dẫn đến cảm giác đau không mong muốn hoặc không có hiệu quả gây tê như mong đợi.

Trước khi quyết định thực hiện gây tê, bạn nên thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ để hiểu rõ về các rủi ro và lợi ích, cũng như để đảm bảo rằng bạn đang thực hiện quy trình an toàn và hiệu quả.