Thói quen dụi mắt có thể gây hại cho sức khỏe mắt nếu được thực hiện quá mức. Dụi mắt thường xuyên có thể gây mệt mỏi, căng thẳng và thậm chí làm suy giảm thị lực. Tuy nhiên, một số người có thể dụi mắt như một biểu hiện tự nhiên của họ mà không gây hại đến mắt.
Tại sao lại có thói quen dụi mắt?
Thói quen dụi mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả cảm giác căng thẳng và mệt mỏi của mắt sau một thời gian dài sử dụng, thói quen từ thuở nhỏ mà không biết rằng đó không phải là cách làm tốt cho mắt, phản ứng tự nhiên của cơ thể để giảm căng thẳng hoặc giữ mắt tỉnh táo trong thời gian làm việc, thói quen từ môi trường lao động, và có thể là vấn đề về thị lực như cần định kỳ điều chỉnh độ cận thị hoặc độ lão hóa. Mặc dù thói quen này có thể mang lại cảm giác thoải mái tạm thời, nhưng nếu thực hiện quá mức, nó có thể gây ra mệt mỏi và căng thẳng cho mắt. Do đó, quan trọng là hiểu và nhận biết khi nào nên hạn chế hoặc thay thế thói quen này bằng các phương pháp giảm căng thẳng mắt khác như nghỉ ngơi đúng cách, thực hiện bài tập mắt, và duy trì một môi trường làm việc thoải mái cho mắt.
Thói quen dụi mắt không phải lúc nào cũng tốt, đặc biệt là nếu được thực hiện quá mức. Dụi mắt thường xuyên có thể gây ra mệt mỏi, căng thẳng và thậm chí làm suy giảm thị lực. Tuy nhiên, một số người có thể dụi mắt như một biểu hiện tự nhiên của họ mà không gây hại đến mắt.
Khi thực hiện dụi mắt, cơ bản là mắt sẽ tập trung vào một vật thể gần và di chuyển giữa các vật thể xa và gần. Điều này giúp làm giảm căng thẳng mắt sau một thời gian dài nhìn vào màn hình hoặc làm việc cần sự tập trung
Thói quen dụi mắt có tốt không?
Để giải quyết các vấn đề ở mắt như vướng mắt, cộm, ngứa mắt, khô mắt,… nhiều người có thói quen dụi mắt. Việc này tưởng chừng là thói quen vô hại nhưng thực ra không phải, thói quen dụi mắt có thể khiến bạn đối mặt với rất nhiều vấn đề khác nhau như:
Xước giác mạc
Thói quen dụi mắt có gây hại cho mắt không? Câu trả lời là có, bạn không nên duy trì thói quen dụi mắt.Xước giác mạc là một vấn đề lâm sàng phổ biến trong lĩnh vực y học, và nó xảy ra khi bề mặt của giác mạc (lớp mỏng bên ngoài của mắt) bị tổn thương hoặc xước nhẹ. Nguyên nhân chính của xước giác mạc có thể bao gồm:
- Trầm trọng: Xước giác mạc thường xảy ra khi có vật thể ngoại lai (như cát, bụi, hoặc móng tay) làm tổn thương bề mặt của mắt. Điều này có thể xảy ra do tai nạn hoặc trong các hoạt động như thể thao, chơi trò chơi ngoài trời, hoặc khi làm việc với các dụng cụ sắc nhọn.
- Tiếp xúc với hóa chất: Sử dụng các chất hóa học như xà phòng, dung môi, hoặc thuốc nhuộm có thể gây tổn thương cho giác mạc nếu chúng tiếp xúc trực tiếp với mắt.
- Áp lực cơ học: Nếu mắt trải qua áp lực cơ học mạnh mẽ, như trong một tai nạn giao thông hoặc trong quá trình phẫu thuật mắt, có thể dẫn đến xước giác mạc.
Các triệu chứng của xước giác mạc có thể bao gồm đau, khó chịu, cảm giác như có vật lạ trong mắt, sưng, đỏ, và nhạy cảm với ánh sáng. Trong nhiều trường hợp nhẹ, xước giác mạc có thể tự lành trong một vài ngày mà không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, cần phải thăm bác sĩ mắt để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Điều quan trọng là không nên xử lý tổn thương giác mạc một cách bừa bãi. Nếu bạn nghi ngờ mình đã xước giác mạc, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ mắt để được kiểm tra và điều trị đúng cách.
Nhiễm trùng mắt
Nhiễm trùng mắt là một tình trạng khi vi khuẩn, virus hoặc vi nấm xâm nhập vào mắt và gây ra sự viêm nhiễm. Có nhiều loại nhiễm trùng mắt khác nhau, bao gồm:
- Viêm kết mạc (Conjunctivitis): Còn được gọi là bệnh mắt đỏ, là tình trạng viêm nhiễm của màng kết mạc, là một màng mỏng che phủ phía trước của mắt và bên trong mi mắt. Viêm kết mạc thường có triệu chứng như đỏ, ngứa, chảy nước mắt và tiết mủ từ mắt.
- Viêm giác mạc (Keratitis): Là một loại viêm nhiễm của giác mạc, lớp mỏng và trong suốt che phủ bề mặt trước của mắt. Nó có thể là do vi khuẩn, virus hoặc vi nấm và có thể gây ra đau, đỏ, sưng và nhạy cảm với ánh sáng.
- Viêm bờ mi (Blepharitis): Là tình trạng viêm nhiễm của mi mắt, lớp da và tuyến dầu ở góc trong của mắt. Đây là một tình trạng mắt khá phổ biến, có thể gây ra các triệu chứng như sưng, đỏ, ngứa và tiết dịch nhầy từ mi mắt.
- Viêm mạc nhãn (Uveitis): Là tình trạng viêm nhiễm của mạc nhãn, là lớp mô mềm dẻo che phủ nội dung trong của mắt, bao gồm cả cung mạc, mống đen và mạc đặc. Viêm mạc nhãn có thể gây ra đau mắt, mờ nhìn, mắt đỏ và nhạy cảm với ánh sáng.
Điều quan trọng là phát hiện và điều trị nhiễm trùng mắt kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe của mắt. Nếu bạn nghi ngờ mình bị nhiễm trùng mắt, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ mắt để được kiểm tra và điều trị phù hợp.
Tăng áp nhãn nghiêm trọng hơn
Tăng áp nhãn, còn được gọi là glaucoma, là một tình trạng lâm sàng nghiêm trọng và có thể gây ra mất thị lực nếu không được điều trị kịp thời. Glaucoma là một bệnh mắt mà áp lực trong mắt tăng lên quá cao, gây tổn thương cho dây thần kinh quang học và có thể dẫn đến mất thị lực dài hạn.
Có hai loại chính của tăng áp nhãn:
- Glaucoma mở góc (Open-angle glaucoma): Đây là loại phổ biến nhất của glaucoma. Trong trường hợp này, lỗ thoát nước mắt (góc thoát) vẫn mở rộng nhưng dòng chảy chậm lại, dẫn đến tăng áp lực trong mắt dần dần. Glaucoma mở góc thường không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, và thường được phát hiện trong các cuộc kiểm tra mắt định kỳ.
- Glaucoma góc hẹp (Angle-closure glaucoma): Trong trường hợp này, lỗ thoát nước mắt bị chặn hoặc thu hẹp hoàn toàn, gây ra tăng áp lực trong mắt đột ngột và nhanh chóng. Glaucoma góc hẹp thường đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng như đau mắt cấp tính, sưng, buồn nôn, nôn mửa và mờ nhìn.
Những người có nguy cơ cao bị glaucoma bao gồm những người có tiền sử gia đình, người cao tuổi, người bị tiểu đường, người có mắt tím lớn hoặc mắt xanh, và những người bị chấn thương mắt hoặc phẫu thuật mắt trước đó.
Cận thị nặng hơn
ận thị nặng, cũng được gọi là cận thị cao hoặc cận thị đặc biệt, là một dạng nghiêm trọng của cận thị. Trong trường hợp này, khả năng nhìn xa của mắt bị suy giảm đáng kể, và vật thể ở xa trở nên mờ nhạt hoặc không thể nhìn rõ. Cận thị nặng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày và khả năng tham gia vào các hoạt động như lái xe hoặc đọc sách.
Một số dấu hiệu của cận thị nặng bao gồm:
- Mất khả năng nhìn xa: Các đối tượng ở xa trở nên mờ hoặc không rõ ràng.
- Khó chịu khi đọc: Các bức tranh hoặc chữ viết nhỏ trở nên khó nhìn rõ.
- Mắt mệt mỏi: Do cần phải tập trung mạnh mẽ hơn để nhìn rõ các vật thể ở xa.
- Nhức mắt: Do căng thẳng của cơ mắt khi cố gắng tập trung vào vật thể ở xa.
- Đau đầu: Một số người có thể trải qua cảm giác đau đầu do căng thẳng mắt.
Cận thị nặng thường do chiều dài của mắt quá dài hoặc lăng kính quá mạnh, dẫn đến ánh sáng không tập trung đúng vào trục của võng mạc. Điều này làm cho hình ảnh được hình thành trước võng mạc thay vì trên võng mạc, gây ra mờ nhạt và mờ khi nhìn xa.
Để chẩn đoán cận thị nặng, bạn nên thăm bác sĩ mắt để thực hiện một loạt các kiểm tra mắt chuyên sâu, bao gồm đo độ cận thị và kiểm tra sức khỏe mắt. Điều trị cho cận thị nặng thường bao gồm kính cận thị có độ lăng kính cao hoặc thậm chí là phẫu thuật LASIK hoặc phẫu thuật thay thế tròng kính.
Cách hạn chế thói quen dụi mắt hiệu quả
Để hạn chế thói quen dụi mắt và giảm căng thẳng cho mắt một cách hiệu quả, bạn có thể thực hiện những biện pháp sau đây:
- Thực hiện bài tập mắt định kỳ: Dành thời gian hàng ngày để thực hiện các bài tập mắt như xoay mắt, di chuyển mắt theo hình dạng hình vuông hoặc hình tròn để giữ cho cơ mắt luôn linh hoạt và giảm căng thẳng.
- Nghỉ ngơi đúng cách: Mỗi khi làm việc hoặc tiếp xúc với màn hình điện tử trong thời gian dài, hãy nhớ nghỉ ngơi mắt sau mỗi khoảng thời gian ngắn. Đặt đồng hồ báo thời gian để nhắc nhở mình nghỉ ngơi mỗi 20-30 phút.
- Thực hiện kỹ thuật “20-20-20”: Mỗi 20 phút, hãy nhìn xa khoảng 20 feet (tương đương với khoảng 6 mét) trong khoảng thời gian 20 giây. Điều này giúp giảm căng thẳng cho mắt và làm tăng sự thoải mái.
- Điều chỉnh môi trường làm việc: Đảm bảo có đủ ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng nhân tạo phù hợp để làm việc, và giảm thiểu ánh sáng xanh lam từ màn hình điện tử bằng cách sử dụng các bộ lọc ánh sáng hoặc chế độ ban đêm.
- Sử dụng kính chống lóa: Khi làm việc trước màn hình điện tử, sử dụng kính chống lóa có thể giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi mắt.
- Giữ cho màn hình và sách báo ở khoảng cách phù hợp: Đảm bảo rằng màn hình máy tính hoặc sách báo được đặt ở một khoảng cách thích hợp để giảm căng thẳng cho mắt.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và đủ giấc ngủ có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe của mắt.
- Thực hiện kiểm tra mắt định kỳ: Điều này giúp đảm bảo rằng bất kỳ vấn đề nào về thị lực sẽ được phát hiện và điều trị kịp thời.
Tổng cộng, việc kết hợp các biện pháp trên sẽ giúp bạn hạn chế thói quen dụi mắt và giữ cho mắt của bạn khỏe mạnh.